हिंदी अनुवाद
Nand Kishore - Dr. Surjit Patar
ਪਿੱਛੇ ਪਿੱਛੇ ਰਿਜ਼ਕ ਦੇ
पीछे पीछे रिज़क (रोज़ी रोटी ) के
ਆਇਆ ਨੰਦ ਕਿਸ਼ੋਰ
आया नन्द किशोर
ਚੱਲ ਕੇ ਦੂਰ ਬਿਹਾਰ ਤੋਂ
चल कर दूर बिहार से
ਗੱਡੀ ਬੈਠ ਸਿਆਲਦਾ
गाडी बैठ स्यालदा
ਨਾਲ ਬਥੇਰੇ ਹੋਰ
नाल (साथ ) बथेरे (बहुत से ) होर (दुसरे )
ਰਾਮਕਲੀ ਵੀ ਨਾਲ ਸੀ
रामकली भी नाल (साथ ) थी
ਸੁਘੜ ਲੁਗਾਈ ਓਸ ਦੀ
सुघड़ लोगाई उसकी
ਲੁਧਿਆਣੇ ਦੇ ਕੋਲ ਹੀ
लुधिआने के कोल (पास ) ही
ਇਕ ਪਿੰਡ ਬਾੜੇਵਾਲ ਵਿਚ
इक पिण्ड बाड़ेवाल विच्च (में)
ਜੜ੍ਹ ਲੱਗੀ ਤੇ ਪੁੰਗਰੀ
जड़ (root ) लगी और पुंगरी (sprouted )
ਰਾਮਕਲੀ ਦੀ ਕੁੱਖ 'ਚੋਂ
रामकली की कोख से
ਜਨਮੀ ਬੇਟੀ ਓਸ ਦੀ
जन्मी बेटी उस की
ਨਾਂ ਧਰਿਆ ਸੀ ਮਾਧੁਰੀ
नाम धरिया (रखा ) सी माधुरी
ਕੱਲ੍ਹ ਮੈਂ ਦੇਖੀ ਮਾਧੁਰੀ
कल मैं देखि माधुरी
ਓਸੇ ਪਿੰਡ ਸਕੂਲ ਵਿਚ
उसे पिण्ड स्कूल में
ਗੁੱਤਾਂ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਰਿਬਨ ਵਿਚ
गुतां (चोटी ) बांध कर रिबन से
ਸੁਹਣੀ ਪੱਟੀ ਪੋਚ ਕੇ
सोहणी पटी (wooden board ) पोच के
ਊੜਾ ਐੜਾ ਲਿਖ ਰਹੀ
उड़ा आडा लिख रही
ਊੜਾ ਐੜਾ ਲਿਖ ਰਹੀ
उड़ा आडा लिख रही
ਬੇਟੀ ਨੰਦ ਕਿਸ਼ੋਰ ਦੀ
बेटी नन्द किशोर की
ਕਿੰਨਾ ਗੂੜ੍ਹਾ ਸਾਕ ਹੈ
कितना गूडा (गहरा ) साक है
ਅੱਖਰਾਂ ਤੇ ਰਿਜ਼ਕ ਦਾ
अक्ष्रों का और रिज़क़ (रोज़ी रोटी ) का
ਏਸੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲਾਡਲੇ
ऐसे पिण्ड दे लाड़ले
ਪੋਤੇ ਅੱਛਰ ਸਿੰਘ ਦੇ
पोते अछर सिंह के
ਆਪਣੇ ਪਿਓ ਦੀ ਕਾਰ ਵਿਚ
अपने बाप की कार में
ਬਹਿ ਲੁਧਿਆਣੇ ਆਂਵਦੇ
बैठ लुधिआने आवदे (आते )
ਕੌਨਵੈਂਟ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹ ਰਹੇ
कॉनवेंट विच पड रहे
ਏ.ਬੀ.ਸੀ.ਡੀ. ਸਿੱਖਦੇ
ए बी सी डी सिखदे
ਏ.ਬੀ.ਸੀ.ਡੀ. ਸਿੱਖਦੇ
ए बी सी डी सिखदे
ਪੋਤੇ ਅੱਛਰ ਸਿੰਘ ਦੇ
पोते अच्छर सिंह दे
ਕਿੰਨਾ ਗੂੜ੍ਹਾ ਸਾਕ ਹੈ
कितना गूडा (गहरा ) साक है
ਅੱਖਰ ਅਤੇ ਅਕਾਂਖਿਆ
अक्ष्र एते आकांक्षा
ਪਿੱਛੇ ਪਿੱਛੇ ਰਿਜ਼ਕ ਦੇ
पीछे पीछे रिज़क के
ਆਇਆ ਨੰਦ ਕਿਸ਼ੋਰ
आया नन्द किशोर
Hazaron Prinde (Rihaayi) Dr. Surjit Patar
ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਪਰਿੰਦੇ ਮੇਰੇ ਮਨ 'ਚ ਕੈਦੀ
हज़ारों परिन्दे (पक्षी ) मेरे मन में कैद
ਸੁਣਾਂ ਰਾਤ ਦਿਨ ਮੈਂ ਇਹ ਦਿੰਦੇ ਦੁਹਾਈ:
सुनता हूँ दिन रात देते दुहाई (शोर )
ਰਿਹਾਈ ਰਿਹਾਈ ਰਿਹਾਈ
रिहाई रिहाई रिहाई
ਅਸੀਂ ਭਾਵੇਂ ਜਾ ਕੇ
असीं भावे (चाहे ) जा कर
ਕਿਤੇ ਵਿੰਨ੍ਹ ਹੋਈਏ
कहीं विन्ध (ज़ख़्मी ) होईए
ਵਗਣ ਸਾਡੀ ਕਾਇਆ 'ਚੋਂ
वगण (वहन ) साड़ी काया से
ਰੱਤ ਦੇ ਫੁਹਾਰੇ
रत्त (लहू ) के फुहारे
ਅਸੀਂ ਭਾਵੇਂ ਜਾ ਕੇ
असीं भावे (चाहे ) जा कर
ਕਿਤੇ ਝੁਲਸ ਜਾਈਏ
कहीं झुलस जाएँ
ਜਲਣ ਸਾਡੇ ਖੰਭਾਂ ਦੇ
जलें हमारे पखों के
ਸਿਲਕੀ ਕਿਨਾਰੇ
सिलकी किनारे
ਤੂੰ ਬੱਸ ਜਾਣ ਦੇ ਹੁਣ
तुम बस हमे जाने दो अब
ਕਿਤੇ ਵੀ ਅਸਾਨੂੰ
कहीं भी हमको
ਤੇਰੀ ਕੈਦ ਨਾਲੋਂ ਤਾਂ ਚੰਗੇ ਨੇ ਸਾਨੂੰ
तेरी कैद से बिहतर हमें
ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਅਤੇ ਮਾਸਖ਼ੋਰੇ ਕਸਾਈ
शिकारी एते मासखोरे कसाई
ਰਿਹਾਈ ਰਿਹਾਈ ਰਿਹਾਈ
रिहाई रिहाई रिहाई
ਉਦੋਂ ਬਿਰਖ ਸੀ ਤੂੰ
तुम तब बिरख (पेड़ ) थे
ਜਦੋਂ ਉਤਰੇ ਸਾਂ
जब उत्तर गए थे
ਅਸੀਂ ਡਾਲੀਆਂ 'ਤੇ
हम तुम्हारी शाखाओं पर
ਉਦੋਂ ਤੂੰ ਕਿਹਾ ਸੀ:
तब तुमने कहा था
ਉਡੋ ਅਰਸ਼ ਅੰਦਰ
उड़ो अर्श (आसमान ) अन्दर
ਜਦੋਂ ਥੱਕ ਜਾਓ
जब थक जाओ
ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਆਓ
मेरे पास आओ
ਜਦੋਂ ਅੱਕ ਜਾਓ
जब अक जाओ
ਤਾਂ ਫਿਰ ਪੰਖ ਤੋਲੋ
फिर से पँख तोलो (खोलो )
ਹਵਾਵਾਂ 'ਚ ਖੰਭਾਂ ਨਾ ਖ਼ਤ ਲਿਖਦੇ ਜਾਓ
हवाओं में ख़त लिखते जाओ
ਤੂੰ ਸਾਡੇ ਸਦਾ ਲਈ
तुम हमारे हमेशा के लिए
ਉਡਣ ਕੋਲੋਂ ਡਰਦਾ
उड़ जाने से डरते
ਤੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦੇ ਸੁੱਕਣ
पत्तों के सूखने
ਝੜਨ ਕੋਲੋਂ ਡਰਦਾ
गिरने से डरते
ਤੂੰ ਹੁਣ ਬਿਰਖ ਤੋਂ
तुम अब बिरख (पेड़ ) से
ਪਿੰਜਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਏਂ
पिंजरा बन गए हो
ਤੇ ਰੁੱਤਾਂ ਦੇ ਆਵਣ ਤੇ ਜਾਵਣ ਤੋਂ ਡਰਦਾ
रितुओं (ऋतुओं ) के आने और जाने से डरते
ਤੂੰ ਆਪਣੇ ਹੀ ਮਨ ਦੇ ਦੁਆਰੇ 'ਤੇ ਜੜਿਆ
तुम अपने ही मन के दुआर पर
ਕਿਸੇ ਖ਼ੌਫ਼ ਦਾ ਜਿੰਦਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਏਂ
किसी खौफ का जिन्दरा (ताला )बन गए हो
ਅਸੀਂ ਸ਼ਬਦ ਤੇਰੇ
हम शबद तेरे
ਅਸੀਂ ਬੋਲ ਤੇਰੇ
हम बोल तेरे
ਅਸੀਂ ਤੇਰੇ ਅੰਦਰ
हम तुम्हारे अंदर
ਪਏ ਮਰ ਰਹੇ ਹਾਂ
पड़े मर रहे हैं
ਵਿਦਾ ਕਰ ਅਸਾਨੂੰ
विदा (आज़ाद ) करो हमें
ਅਤੇ ਪਿੰਜਰੇ ਤੋਂ
और पिंजरे से
ਤੂੰ ਫਿਰ ਬਿਰਖ ਹੋ ਜਾ
तुम फिर से रुख (पेड़ ) बन जाओ
ਫ਼ਿਜ਼ਾਵਾਂ 'ਚ ਗੂੰਜਣ ਦੇ
फ़िज़ाओं में गूँजने दो
ਮੁਕਤੀ ਦੇ ਨਗ਼ਮੇ
मुक्ती के नगमे
ਅਸੀਂ ਸੁੰਨੇ ਆਕਾਸ਼ ਨੂੰ ਭਰ ਦਿਆਂਗੇ
हम सूने आकाश को भर देंगे
ਅਸੀਂ ਏਸ ਮਾਤਮ ਜਿਹੀ ਚੁੱਪ ਤਾਂਈਂ
इस मातम सी चुप को
ਤਰਨੁੱਮ-ਤਰਨੁੱਮ ਜਿਹੀ ਕਰ ਦਿਆਂਗੇ
तरनुम तरनुम जैसे कर देंगे
ਤੂੰ ਕਿਉਂ ਅਪਣੇ ਰਸਤੇ 'ਚ
तुम क्यों अपने रस्ते में
ਆਪੇ ਖੜਾ ਹੈਂ
खुद ही खड़े हो
ਤੂੰ ਕਿਉਂ ਚਿੱਤ ਖੋਲਣ ਤੋਂ
तुम कयों चित (मन ) खोलने से
ਇਉਂ ਡਰ ਰਿਹਾ ਹੈਂ
ऐसे डरते हो
ਤੂੰ ਅਲਾਪ ਲੈ
तुम अलाप लो
ਕਿ ਵਗਣ ਫੇਰ ਨਦੀਆਂ
के फिर से वहें नदिआ
ਤੂੰ ਅਲਾਪ ਲੈ
तुम अलाप लो
ਕਿ ਵਗਣ ਫੇਰ ਹਵਾਵਾਂ
के फिर से वहें हवाएं
ਤੂੰ ਫਿਰ ਘੋਲ ਲੈ
तुम फिर से घोल दो
ਜਾਮ ਵਿਚ ਮੌਤ ਜੀਵਨ
जाम में मौत और जीवन
ਤੂੰ ਫਿਰ ਠੱਗ ਲੈ
तुम फिर से ठग लो
ਓਸ ਠੱਗਾਂ ਦੇ ਠੱਗ ਨੂੰ
उस ठगों के ठग को
ਤੇ ਇਉਂ ਪਿੰਜਰੇ ਤੋਂ
ज्यों पिंजरे से
ਤੂੰ ਫਿਰ ਬਿਰਖ ਹੋ ਜਾ
तुम फिर से बिरख (पेड़ ) हो जाओ
ਤੇ ਸ਼ਾਖਾਂ ਦੇ ਵਾਂਗੂ--ਹਵਾਵਾਂ 'ਚ ਝੁਲਦਾ
और शाखाओं के जैसे हवाओं में झूलो
ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਤੇ ਉਦਾਸੀ 'ਚ
ख़ुशी और उदासी में
ਹੋ ਜਾ ਸ਼ੁਦਾਈ
हो जाओ शुदाई (पगले )
ਰਿਹਾਈ ਰਿਹਾਈ ਰਿਹਾਈ
रिहाई रिहाई रिहाई
ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਪਰਿੰਦੇ
हज़ारों परिन्दे (पक्षी )
ਮੇਰੇ ਮਨ 'ਚ ਕੈਦੀ
मेरे मन में कैद
ਸੁਣਾਂ ਰਾਤ ਦਿਨ ਮੈਂ
सुनता हूँ रात दिन मैं
ਇਹ ਦਿੰਦੇ ਦੁਹਾਈ:
यैह देते दुहाई
ਰਿਹਾਈ ਰਿਹਾਈ ਰਿਹਾਈ
रिहाई रिहाई रिहाई